English Maori

VIDEO- December 10, 2008
Kōnae whakaata- 10 o Hakihea, 2008

press play button to begin Pāwhiritia te pātene kia tīmata

Exercise Sheet
Hei Mahi

A. I mua o te mātakitaki me te whakarongo

Anei ētahi pātai whānui. I a koe e mātakitaki ana, e whakarongo ana anō hoki i te wā tuatahi, kimihia ngā whakautu ki ēnei pātai:

1. He aha ngā whakaaro o Mangu rāua ko Hāriata, tētahi ki tētahi?  
2. I haere a Tū ki te hoko hua whenua. Ka ahatia ia?  
3. E tatari ana ngā māhanga a Mangu, arā, a Hone rāua ko Hēkia, ki a wai?  
4. He aha te mahi tinihanga a Andre me Hāriata?  

E. Te mātakitaki me te whakarongo tuatahi

I a koe e mātakitaki ana i ngā pikitia i te wā tuatahi, āta whakaarohia he aha te kaupapa matua o ā rātou kōrero, arā, he aha te matū o ngā kōrero. Ka puta mai ētahi kupu hou. Ā tōna wā ka hoki anō tātou ki aua kupu, ā, ka mārama.

Kia oti ngā pikitia te hopu me te mātakitaki tuatahi, e hoki ki ngā pātai me āu whakautu kia mōhio ai mehemea e tika ana ō whakaaro, kāore rānei.

I. Te mātakitaki me te whakarongo tuarua, tuatoru hoki

Me tukurua aua pikitia. I a koe e mātakitaki ana, e whakarongo ana hoki ki ngā kōrero kimihia ngā whakautu ki ngā pātai nei. Ki te kore e taea ngā pātai katoa te whakautu, tukuruatia anō ngā pikitia kia oti rā anō ngā pātai katoa.

1. I tae mai te punua poaka. He aha te raruraru e pā ana ki tēnā?  
2. I kihi a Hine rāua ko Tū. He pēhea ngā whakaaro o Hine mō tēnā?  
3. Ko wai hoki e whakataruna ana ko Hana Koko ia?  
4. Whakapono ai ngā māhanga ki a Hana Koko?  
5. I te mutunga o tēnei wāhanga o Te Kai a Te Rangatira he aha a Hine rāua ko Mangu i pōuri ai?  

O Whiriwhirihia te (ngā) kupu o te rārangi kei te taha matau e ōrite ana te tikanga ki ia kupu o te rārangi kei te taha mauī. I puta mai ngā kupu o te rārangi mauī i Te Kai a Te Rangatira i tēnei wiki:

  • hipa
  • Kātahi rā hoki!
  • purotu
  • pono
  • whare herehere
  • tekehi
  • hunuhunu (-a)
  • tāpiri (-tia)
  • Tō tero!
  • rongoā
  • tia
  • Whakamutua atu!
  • Kia ahatia!
  • What can be done! So what!
  • deer, reindeer
  • Heavens! Goodness gracious!
  • to singe
  • Stuff you! Bugger you!
  • taha, pahure
  • to add, append, supplement, extra
  • remedy, medicine
  • Enough of that! Stop that!
  • be true
  • ātaahua, āhuareka
  • prison
  • taxi

Waka Huia Rāpata Emery rāua ko Tāne Taylor

He aha te kaupapa matua o ngā kōrero a Rāpata rāua ko Tāne?  

Māori Instructions

To view the website with Māori instructions, click on the top right-hand diagonal band.

Watching the serials

Before watching and listening

  • Carefully consider the questions of the activity related to the particular episode.
  • To help you, in some episodes you will be given some new vocabulary with the meanings. Please learn those words before watching the episode.

The first viewing

  • While you are watching the episode the first time do not worry if you do not understand much of what you hear. Instead work out what the main theme is. In other words, what is the gist of what they are saying? New words will be used and at some stage we will return to those.

The second and subsequent viewings

  • Replay the drama. While you are watching and listening, answer the questions for that episode. If you are not able to answer all the questions, replay the episode until you have completed them all. You should write your answers.
  • Then check your answers with the model answers if they are provided.

Later you should return to the dramas of earlier episodes. You are almost certain to understand most of these by then.

There are benefits to be gained by being exposed to language you do not fully comprehend. Later, when you encounter explanations of vocabulary, grammar and idioms in the textbook, having already met them in context earlier will often help you understand and learn them.

Ngā tohutohu reo Māori

Ki te hiahiatia tētahi reo, me pāwhiri te kupu o te reo kei te kokonga o runga i te taha katau o ngā whārangi nei.

Te mātakitaki i ngā wāhanga o te pūrākau

Ā mua o te mātakitaki me te whakarongo ki ngā whakaaturanga.

  • Āta whakaarohia ngā pātai o te mahi mō te whakaaturanga.
  • I ētahi wā ka hoatu ētahi kupu hou me ngā tikanga o aua kupu hei āwhina i a koe. Akona mai koa aua kupu ā mua o te mātakitaki me te whakarongo ki te whakaaturanga.

Te mātakitaki me te whakarongo tuatahi

  • I a koe e mātakitaki ana i ngā pikitia i te wā tuatahi, kaua e āwangawanga ki te kore ngā kōrero katoa i te mārama, engari āta whakaarohia he aha te kaupapa matua o ā rātou kōrero, arā, he aha te matū o ngā kōrero. Kāore e kore ka puta mai ētahi kupu hou. Ā taihoa ka hoki tātou ki aua kupu.

Te mātakitaki me te whakarongo tuarua, tuatoru hoki


  • Me tukurua aua pikitia. I a koe e mātakitaki ana, e whakarongo ana hoki ki ngā kōrero kimihia ngā whakautu ki ngā pātai mō te pūrākau. Ki te kore e taea ngā pātai katoa te whakautu, tukuruatia anō ngā pikitia kia oti rā anō ngā pātai katoa te whakautu. Me tuhi āu whakautu ki te reo Māori.
  • Kia oti ngā whakautu te tuhi, whakatauritea āu whakautu ki ngā tauira.

Ā taihoa ake nei me hoki anō koe ki ngā whakaaturanga kua oti kē. Tērā pea ka mārama te nuinga o ngā kōrero o aua whakaaturanga i taua wā.

He hua nō te whakarongo ki ngā kōrero kāore i te tino mārama. Ā tōna wā ka kitea he whakamāramatanga mō ngā kupu, mō ngā momo whakatakoto kōrero, mō ngā kīwaha rānei i roto i te pukapuka matua, ā, ka ngāwari ake pea te ako nō tō rokohanga kētanga i aua kupu me te horopaki o aua kupu.

background image